December 13, 2024

Postravmatik Stres Bozukluğu

A. Aşağıdakilerden her ikisinin de bulunduğu bir biçimde kişi travmatik bir olayla karşılaşmıştır:
(1) Kişi, gerçek bir ölüm ya da ölüm tehdidi, ağır bir yaralanma ya da kendisinin ya da başkalarının fizik bütünlüğüne bir tehdit olayını yaşamış, böyle bir olaya tanık olmuş ya da böyle bir olayla karşı karşıya gelmiştir
(2) Kişinin tepkileri arasında aşırı korku, çaresizlik ya da dehşete düşme vardır. Not: Çocuklar bunların yerine dezorganize ya da ajite davranışla tepkilerini dışa vurabilirler
B. Travmatik olay aşağıdakilerden biri (ya da daha fazlası) yoluyla sürekli olarak yeniden yaşanır:
(1) Olayın, elde olmadan tekrar tekrar anımsanan sıkıntı veren anıları; bunların arasında düşlemler, düşünceler ya da algılar vardır. Not: Küçük çocuklar, travmanın kendisini ya da değişik yönlerini konu alan oyunları tekrar tekrar oynayabilirler.
(2) Olayı, sık sık, sıkıntı veren bir biçimde rüyada görme. Not: çocuklar, içeriğini tam anlamaksızın korkunç rüyalar görebilirler.
(3) Travmatik olay sanki yeniden oluyormuş gibi davranma ya da hissetme ( uyanmak üzereyken ya da sarhoşken ortaya çıkıyor alsa bile, o yaşantıyı yeniden yaşıyor gibi olma duygusunu, illüzyonlarını, hallüsinasyonlarını ve dissosiatif “flashback” epizodlarını kapsar).
(4) Travmatik olayın bir yönünün çağrıştıran ya da andıran iç ya da dış olaylarla karşılaşma üzerine yoğun bir psikolojik sıkıntı duyma(
5) Travmatik olayın bir yönünün çağrıştıran ya da andıran iç ya da dış olaylarla karşılaşma üzerine fizyolojik tepki gösterme
C. Aşağıdakilerden üçünün (ya da daha fazlasının) bulunması ile belirli, travmaya eşlik etmiş olan uyaranlardan sürekli kaçınma ve genel tepki gösterme düzeyinde azalma (travmadan önce olmayan)
(1) Travmaya eşlik etmiş olan düşünce, duygu ya da konuşmalardan kaçınma çabaları
(2) Travma ile ilgili anıları uyandıran etkinlikler, yerler ya da kişilerden uzak durma çabaları travmanın önemli bir yönünü anımsayamama
(3) Önemli etkinliklere karşı ilginin ya da bunlara katılımın belirgin olarak azalması
(4) İnsanlardan uzaklaşma ya da insanlara yabancılaştığı duyguları
(5) Duygulanımda kısıtlılık (örn. sevme duygusunu yaşayamama)
(6) Bir geleceği kalmadığı duygusunu taşıma (örn. bir mesleği, evliliği, çocukları ya da olağan bir yaşam süresi olacağı beklentisi içinde olmama)
D. Aşağıdakilerden ikisinin (ya da daha fazlasının) bulunması ile belirli, artmış uyarılmışlık semptomlarının sürekli olması:
(1) Uykuya dalmakta ya da uykuyu sürdürmekte güçlük
(2) İrritabilite ya da öfke patlamaları
(3) Düşüncelerini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırmada zorluk çekme
(4) Hipervijilans
(5) Aşırı irkilme tepkisi gösterme
E. Bu bozukluk (B, C ve D Tanı Ölçütlerindeki semptomlar) 1 aydan daha uzun sürer.
F. Bu bozukluk, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, mesleki alanlarda ya da işlevselliğin önemli değer alanlarında bozulmaya neden olur.
Varsa Belirtiniz:
Akut: Semptomlar 3 aydan daha kısa sürerse
Kronik:Semptomlar 3 ay ya da daha uzun sürerse
Varsa Belirtiniz:
Gecikmeli Başlangıçlı:Semptomlar, stres etkeninden en az 6 ay sonra başlamışsa